Hatha-yoga (हठ haṭha, योग yoga) bestaat uit een systeem van oefeningen om je lichaam en geest te beheersen. In het Westen is vooral deze vorm van yoga bekend. In de naam Hatha komen de Sanskriet-woorden ha (zon) en tha (maan) samen. De zon staat voor ‘actie’, de maan voor ‘verinnerlijking’. In de Hatha yoga komen beiden samen. Door je concentratie naar lichaamshoudingen (asanas) en ademhalingstechnieken (pranayama) te verplaatsen, breng je daar je bewustzijn. Je lichaam en adem te leren beheersen is een doel. Hatha-yoga bestaat voornamelijk uit niet-bewegende, meer statische asanas. Meditatie of ontspanning is meestal een belangrijke afronding om de eenheid van lichaam en geest te voelen. Uit de hatha yoga zijn veel andere, ‘hippe’ vormen voortgekomen.
De houdingen (Asanas)
Hatha is een stroming zonder duidelijke oprichter of goeroes. Daardoor is het heel open; iedereen kan er het zijne in vinden. In de eerste geschriften van de yoga (Hatha yoga pradipika) staat een compleet systeem van houdingen en ademhaling beschreven. Deze principes gelden nog steeds. In elke houding zijn er vier momenten:
- voorbereiding, om bewust in het ‘hier en nu’ te komen;
- bewegen naar de houding toe. Zonder te forceren; de lichamelijke prestatie is onbelangrijk;
- aanhouden van de houding. Door enige tijd in een houding te blijven, spreidt je de spanning over de spieren. Zo blijf je alert;
- rusthouding. Hierin ga je na wat de uitwerking van de houding is.
De ademhaling (pranayama)
Ook in de ademhaling zijn er vier onderdelen:
- inademen;
- vasthouden van de adem met gevulde longen;
- uitademen;
- vasthouden van de adem met lege longen.
De hatha yoga kent vele ademhalingstechnieken. Beoefening ervan leert je zo veel mogelijk uit de lucht te halen; een juiste manier van ademhalen. Dat zuivert het lichaam en geeft energie.
Een hatha yogales, is een wat meer actievere vorm van yoga. Zoek je een wat rustiger (meer meditatieve) vorm, dan is de Yin Yoga wellicht meer iets voor je. Ben je meer beperkt in je bewegingen, dan is Stoelyoga een fijne vorm. Er zijn aparte yin- en stoelyogalessen in het programma opgenomen. Zie hiervoor ook het Lesrooster