Wat is ACT?
De afkorting staat voor ‘Acceptance and Commitment Therapy’ (Hayes, Wilson & Strosahl). ACT is een zogenoemde derde generatie gedragstherapie. Het doel van de therapie is cliënten te helpen meer flexibel om te kunnen gaan met obstakels in hun leven (Acceptance). Op zo’n manier dat men kan blijven investeren in de dingen die ze écht belangrijk zijn voor hem of haar (Commitment). Tijdens de gesprekken worden zes verschillende kernprocessen doorlopen. De kernprocessen en bijbehorende vaardigheden worden vaak uitgebeeld in wat men de ‘Hexaflex’ noemt.
De zes Kernprocessen / vaardigheden:
Als je accepteert, stel je je open voor ervaringen; fijne en minder fijne. In plaats van je te verzetten tegen ongewenste ervaringen (gedachten, gevoelens, beelden, herinneringen en dergelijke), maak je er op een bepaalde manier ruimte voor.
Defusie betekent ‘een stap achteruit doen’. Met deze vaardigheid leer je afstand te nemen van allerlei soorten niet helpende gedachten. Dat wil zeggen: je leert op een andere manier kijken naar dat waar je je zorgen over maakt, of waar je over piekert. Dit helpt om minder verstrikt te raken in je eigen gedachten.
Als het lukt om stil te staan bij jezelf, dan ontdek je, dat je méér bent dan de gedachten die je over zichzelf hebt. Als mens denken we en merken we op. Deze manier van kijken helpt om op (opnieuw) te definiëren wie je bent en wat je wilt in je leven.
Contact maken met het huidige moment, betekent dat je op een flexibele manier aandacht besteedt aan je ervaring op dít moment. Dat betekent soms dat je je aandacht vernauwt, verbreedt, verschuift of vasthoudt. Afhankelijk van wat het meest nuttig is op dit moment.
Waar wil je voor staan in je leven? Wat wil jij doen met jouw tijd in dit leven? Waarden beschrijven hoe je je doorlopend wilt gedragen. Ze zijn te vergelijken met een kompas, omdat ze richting geven aan ons leven.
Dit betekent dat je doeltreffend handelt en je laat leiden door je waarden. Daarbij is zowel fysieke actie (wat je met je lichaam doet) nodig, als psychologische actie (wat je in je innerlijke wereld doet). Pas als je je waarden uitvoert, wordt je leven rijk en betekenisvol. |
Het doel van ACT is vooral gericht op het ontwikkelen van meer persoonlijke veerkracht. Dat leidt er over het algemeen ook toe dat klachten verminderen. Op een ervaringsgerichte manier ontwikkelen cliënten vaardigheden die hen daarbij helpen.
Werkt het?
ACT is erkend als evidence based therapy voor de depressieve-stoornis, verschillende angststoornissen, dwangstoornis, psychose en chronische pijn (APA, 2010). Daarbij blijkt dat de therapie heel effectief is bij het vergroten van het algemeen welzijn van mensen. Er hoeft dus geen sprake te zijn van psychopathologie of stoornis om baat te hebben bij deze therapievorm.